Begin dit jaar werd de omstreden satirische film Dear White People over racisme niet in Nederland uitgebracht. Dat leidde op Facebook tot protesten en petities, waarna de film uiteindelijk toch nog op kleine schaal werd vertoond. Ook films van onafhankelijke zwarte filmmakers, zoals de Oscargenomineerde Beyond the Lights van vorig jaar, worden moeilijk opgepikt door Nederlandse bioscoopdistributeurs.

Het is niet met zekerheid te zeggen, maar dit zou kunnen komen omdat distributeurs zo blank en middenklasse zijn als de gemiddelde bezoeker van een Amsterdams zeilbotenfestival (SAIL, ik kijk naar jou). Desondanks gaat het wel al wat beter met de diversiteit in het aanbod in de bioscopen: er zijn LGBT-avonden, speciale ladies nights en een aanbod van Turkse films en Bollywoodfilms.

En sinds deze maand kun je bovendien veel meer films van zwarte filmmakers gaan zien, want distributieveteraan Peggy Gemerts startte onlangs haar eigen distributiebedrijf – het eerste in Nederland dat zich richt op producties van zwarte regisseurs. Met Full Color Entertainment wil Peggy de zwarte films die tussen wal en schip vallen toch naar de Nederlandse bioscopen halen.

Ik sprak Peggy, om te vragen waarom het belangrijk is dat er in Nederland een distributiebedrijf bestaat dat zich speciaal richt op films van zwarte makers.

VICE: Ha Peggy! Hoe komt het dat er nu pas een Nederlandse filmdistributeur voor zwarte films is opgericht?
Peggy Gemerts: De distributiewereld is klein en er is moordende concurrentie. Ik heb mede door mijn Surinaamse achtergrond een persoonlijke drive om zwarte filmmakers een kans te geven en een bijdrage te leveren aan meer diversiteit binnen de filmwereld. Blijkbaar heeft niemand eerder dit risico willen nemen. Het heeft uiteindelijk allemaal veel te maken met de persoonlijke interesses van een distributeur, en met de afweging of er veel publiek op afkomt.

Dear White People deed in Amerika al veel stof opwaaien

Waarom is het belangrijk dat deze films in de bioscopen komen?
Ik denk dat een divers aanbod belangrijk is. Als je constant hetzelfde stereotiepe beeld ziet van een bepaalde bevolkingsgroep dan ga je daar vanzelf in geloven – ook als je niet meer in de bioscoop of voor de tv zit. Als je dan ook nog eens een keer nooit in contact komt met die mensen, dan blijft je beeld eendimensionaal en kun je je moeilijk in hen verplaatsen.

Wat was voor jou het moment waarop je dacht: er is in Nederland behoefte aan een filmdistribiteur voor zwarte films?
Ik dacht eigenlijk altijd al heel vaak: waarom wordt deze [zwarte] film niet vertoond? Waarom komt hij meteen op dvd uit? Ook buiten mijn werk bij distributiebedrijven vond ik het jammer dat die films er niet waren. Dan heb ik het er met vrienden en familie over, en dan ontdek je dat die films wel in je omgeving worden gedownload. De vraag is er dus wel degelijk.

Bij welke film had je dit bijvoorbeeld?
Twee jaar geleden werd 42, een film over de eerste grote zwarte honkbalspeler Jackie Robinson, niet uitgebracht. En dat terwijl het een enorme productie is en op nummer 1 binnenkwam in de Amerikaanse box office. Dat was voor mij het moment om een keuze te maken: moet ik bij distributeurs blijven werken en de films uitbrengen die zij uitkiezen of wil ik zelf een bijdrage leveren aan de filmdistributie en me hard maken voor deze films?

Uit Sombra di Koló

Wat voor reacties heb je gekregen?
Mensen die ik totaal niet kende stonden te juichen. Dat wil zeggen, op Facebook.

Waarom is er een aparte distributeur voor specifiek zwarte filmmakers nodig, en niet gewoon een distributeur voor goede films?
Er zijn al genoeg distributeurs voor goede films. Maar er zijn geen distributeurs voor goede films van zwarte makers en die verdienen het wel om vaker vertoond te worden.

Die films lijken in de Verenigde Staten wel te slagen – waarom niet hier?
Daar heb je wel meerdere distributiekanalen voor zwarte films. Er wordt op veel grotere schaal geproduceerd en er zijn meer geschoolde zwarte filmmakers, die bovendien budget hebben om films te maken. Iemand als regisseur Ava DuVernay [van de Martin Luther King-biopic Selma] heeft zelf een distributiekanaal opgezet en brengt haar films op die manier uit. In de Benelux is er wat betreft zwarte films geen infrastructuur. De zwarte filmmakers zijn hier wel, maar ze zijn op geen enkele manier met elkaar verenigd.

Je gaat twee films van Curaçaose filmmakers uitbrengen.
Ja. Sombra di Koló van Angela Roe en Sensei Redenshon van German Gruber Jr. Die hebben hier hun opleiding gevolgd en zijn daarna weer naar Curaçao gegaan. Cameraman Selwyn de Wind en Angela Roe laten in Sombra di Koló verschillende mensen op Curaçao aan het woord en laten beelden zien van hoe huidskleur invloed heeft op verschillende hoeken van de maatschappij. Beeldvorming kun je ook beïnvloeden door andere verhalen te laten zien dan het publiek gewend is, zoals een zwarte vader die voor zijn zoon vecht in Sensei Redenshon.

Is het wel een goede zaak dat bijvoorbeeld Sombra di Koló specifiek over het onderwerp ‘huidskleur’ gaat? Schrikt dat de mensen niet af? Het eerste seizoen van de tv-serie Sense8 kreeg bijvoorbeeld veel lof, omdat de verhaallijn van de enige transseksuele personage een keertje niet over haar geslachtsoperatie (of de gevolgen daarvan) ging.
Juist voor die mensen zijn deze films. Dan zien ze dat het zo diepgeworteld zit. Het is een issue dat leeft.

Zouden die sceptische mensen echt naar zo’n film gaan?
Als ze niet gaan dan…

…Dan bereikt de film ze niet en verandert hun beeld niet.
Het is geen doel op zich om de mensen te bereiken die niet geïnteresseerd zijn in een bepaalde film, maar het zou mooi zijn als zij door mond-op-mond-reclame toch besluiten naar die film te gaan.

Mag ik wel ‘zwarte’ films zeggen, trouwens?
Door de manier waarop de filmindustrie met films van zwarte filmregisseurs omgaat, lijken ze los te staan van die van de industrie. Maar het zijn gewoon films, niet zwarte films.

Eerder gepubliceerd op VICE.